1. Sơ đồ khối tổng
quát kênh Thu - Phát tín hiệu .
Sơ đồ khối của kênh thu tín hiệu
- Ý nghĩa các mạch và tín hiệu trên sơ đồ khối
:
1 - ANTEN SWITCH : Chuyển mạch
Anten, do có một Anten hoạt động chung cho cả hai chế độ thu và phát ở
băng sóng GSM và DCS vì vậy cần có chuyển mạch, trong một thời điểm Chuyển
mạch sẽ đóng cho Anten tiếp xúc vào 1 trong 4 đường : Thu GSM, thu DCS,
phát GSM, phát DCS.
Hình dạng thực tế của chuyển mạch Anten
Sơ đồ nguyên lý bên trong chuyển mạch Anten
2- FILTER : Là bộ
lọc, ở kênh thu là bộ lọc thu, nhiệm vụ của bộ lọc là cho tín hiệu trong
giải sóng cần thu đi qua, triệt tiêu các tín hiệu can nhiễu .
Hình dáng thực tế của các bộ lọc
Ký hiệu trên sơ đồ
Tín hiệu RXI và RXQ : Các tín
hiệu điều chế vuông góc thu được sau mạch tách sóng điều pha, đây là các
tín hiệu số .
3 - IC - RF : IC Cao trung
tần, thực hiện các công việc : Khuếch đại, trộn tần và tách sóng điều pha
ở chế độ thu và điều chế cao tần ở chế độ phát .
Hình dạng thực tế của IC Cao Trung tần, là IC chân gầm .
4 - AUDIO : IC Mã âm
tần, thực hiện các công việc : Giải mã và mã hoá tín hiệu, đổi tín hiệu từ
Analog sang Digital và ngược lại .
Hính dáng thực tế của IC Audio
5 - VCO : ( Vol
Control Ossilator ) : Mạch dao động điêu khiển bằng điện áp , có nhiệm vụ
tạo dao động cao tần để cung cấp cho mạch trộn tần ở chế độ thu và mạch
điều chế cao tần ở chế độ phát
Hình dáng của bộ dao động VCO
- 13MHz : Đây là
mạch dao động tao ra tần số 13MHz ( trong máy Samsung ) hoặc 26MHz ( Trong
máy Nokia ) mạch này tạo ra xung nhịp để đồng bộ mọi hoạt động của các IC
trên máy như IC Cao tần, IC mã âm tần và IC Vi xử lý, ngoài ra 13MHz là
tín hiệu Clock cung cấp cho CPU hoạt động .
Hình dáng của bộ dao động 13MHz hoặc 26MHz
- Speaker
Hình ảnh thực tế của Loa trong điện thoại di động
6 - IC - PA ( Power Amply )
Hình dáng IC công suất phát
- POWER : Khối
nguồn, điều khiển cấp nguồn cho khối điều khiển thông qua các điện áp khởi
động VKĐ1, VKĐ2, VKĐ3 và cấp nguồn cho
khối thu phát thông qua các điện áp điều khiển
VĐK1, VĐK2, VĐK3 .( Xem lại khối nguồn )
- CPU và Memory : IC Vi xử
lý và các IC nhớ : Điều khiển mọi sự hoạt động của máy ( Xem lại
khối điều khiển ), trong đó có điều khiển quá trình thu phát , điều khiển
mã hoá và giải mã tín hiệu âm thoại và các tín hiệu khác như tin nhắn, âm
báo vv..
2.
Sơ đồ và nguyên lý hoạt động của kênh Thu tín hiệu
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để
xem chú thích
Sơ đồ kênh thu tín hiệu
- Nguyên lý hoạt động của kênh thu :
- Ở kênh thu và phát đều tồn tại 2 băng sóng là băng GSM và DCS hoạt động
song song, tuy nhiên ở Việt Nam chỉ sử dụng băng GSM nên ta chỉ cần quan
tâm đến băng sóng này là chính :
- Băng GSM có dải tần thu từ 935MHz - 960MHz, mỗi điện thoại khi liên lạc
chỉ sử dụng một kênh có giải thông là 200KHz để nhận thông tin, việc sử
dụng kênh nào trong giải tần trên là do đài phát quy định một cách tự
động, khi số thuê bao liên lạc vượt quá số kênh cho phép thì sinh hiện
tượng nghẽn mạch .
- Tín hiệu phát đi từ các trạm BTS ( Trạm phát sóng ) được thu vào
MS ( Máy thu ) thông qua Anten .
=> Tín hiệu thu qua Anten => đi qua Chuyển mạch (ANTEN SWITCH) => Qua bộ lọc thu (RX FILTER) để loại bỏ can nhiễu => Sau đó tín
hiệu được khuếch đại (AMPLY) để tăng biên
độ => Đi qua bộ ghép hỗ cảm (COUPLE) để
chia tín hiệu thành hai tín hiệu cân bằng => Đi vào IC RF => tín hiệu
được khuếch đại rồi đưa vào mạch trộn tần (MIXER)
=> Tín hiệu dao động nội VCO được chia tần
qua mạch (DIV) sau đó cũng được đưa
vào mạch trộn tần (MIXER)
- Đầu ra mạch trộng tần ta thu được tín hiệu trung tần, tín hiệu
được đưa sang mạch tách sóng điều pha (DETECT) để lấy ra các tín hiệu số RXI và RXQ => Đưa sang IC mã âm tần Audio .
- IC mã âm tần cho giải mã GMSK (DEMOD) sau đó tín hiệu được đưa qua CPU để gỡ mã chống nghe nén và tách
ra các tín hiệu điều khiển, tín hiệu thoại cho quay trở lại IC mã âm tần
=> đưa qua mạch đổi DAC (Digital Analog Converter) để đổi tín hiệu số
sang tín hiệu Analog lấy ra tín hiệu âm tần, cho khuếch đại rồi đưa
ra tai nghe.
- Các tín hiệu điều khiển được CPU sử dụng để so sánh với dữ liệu
SIM Card, chạy phần mềm điều khiển Dung chuông Led và hiển thị thông
tin trên màn hình .
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để
xem chú thích
Vỉ máy NOKIA 8210
3. Sơ đồ và nguyên lý hoạt động của kênh Phát tín
hiệu
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để
xem chú thích .
Sơ đồ nguyên lý kênh phát tín hiệu
- Nguyên lý hoạt động của kênh phát .
- Tín hiệu thu vào qua Micro được đưa vào IC Audio (IC mã
âm tần còn gọi là IC COBBA ) => Tín hiệu qua mạch đổi
ADC (Analog Digital Converter) đổi thành tín hiệu số sau đó đưa sang IC Vi
xử lý để cài mã chống nghe nén và chèn thêm các tín hiệu điều khiển =>
tiếp theo tín hiệu quay trở lại IC mã âm tần và đưa vào mạch điều chế GMSK
(MODULATION) để tạo ra 4 tín hiệu
TX-IP, TX-IN, TX-QP, TX-QN , bốn tín hiệu này
được đưa sang IC Cao trung tần (IC RF) , ở
đây các tín hiệu được tổng hợp lại qua mạch ASSEMBLE
rồi cho điều chế lên sóng cao tần thông qua mạch
MIXER , tần số dao động nội từ mạch VCO được chia 2 qua mạch
DIV sau đó đưa vào mạch điều chế cao tần
MIXER , tạo thành tín hiệu phát
TX-GSM có tần số nằm trong phạm vi
890MHz - 915MHz => Tín hiệu TX-GSM ra khỏi IC Cao tần theo 2 đường
và được tập hợp lại thành 1 đường thông qua cuộn hỗ cảm
T1 (Couple) =>
sau đó đi qua bộ lọc phát FILLTER =>
khuếch đại qua tầng tiền khuếch đại PRED AMPLY
=> đi vào IC khuếch đại công suất PA (Power Amply) => tín hiệu ra khỏi IC khuếch
đại công suất => đi qua bộ cảm ứng phát T2
rồi đưa lên chuyển mạch Anten (ANTEN SW) =>
đưa ra Anten phát ra ngoài không gian .
- Từ IC RF đưa ra điện áp điều khiển thay đổi công suất phát
VAPC (Vol Amply Power Control), khi máy thu
ở xa đài phát, IC công suất được điều khiển để phát mạnh hơn, khi máy thu
gần đài phát, IC công suất phát ở công suất yếu hơn .
- Tín hiệu lấy ra từ bộ cảm ứng phát T2 cho hồi tiếp về IC Cao tần
RF (TX-DET) có tác dụng giữ ổn định công
suất phát sóng .
- Các linh kiện trên đường phát sóng
.
- Micro
- IC - AUDIO
- IC - RF
- Dao động VCO
- Bộ lọc phát FILTER
- IC PA ( Power Amply )
- Chuyển mạch Anten - ANTEN SW
- IC Công suất phát hoạt động khi nào ?
- IC công suất phát được cấp nguồn V.BAT
tức là nguồn cấp liên tục kể cả khi ta tắt máy, nhưng IC không hoạt động
và không ăn dòng khi chưa có lệnh VAPC .
- Khi ở chế độ chờ , khoảng 30 phút IC công suất phát mới hoạt động
1 lần ( trong vài giây ) để phát tín hiệu liên lạc về tổng đài .
- Khi bạn di chuyển ( đi trên đường ) máy sẽ phát sóng về tổng đài
mỗi khi bạn tiến gần tới một trạm BTS mới .
- Khi ta đàm thoại IC công suất phát hoạt động liên tục và tiêu thụ
dòng khá lớn khoảng 150mA - 200mA, vì vậy dễ bị hỏng nếu thời gian đàm
thoại kéo dài .
4 - Câu hỏi thường gặp & giải
đáp.
- Câu 1 - Nếu hỏng chuyển mạch Anten thì sinh ra
hiện tượng gì ?
Trả lời:
- Chuyển mạch Anten là cửa ngõ ra vào tín hiệu, nếu hỏng chuyển
mạch thì máy mất cả tín hiệu thu, cả tín hiệu phát và dẫn đến hiện tượng
mất sóng hoặc sóng yếu.
- Câu 2 - Cách kiểm tra chuyển mạch Anten như thế
nào ?
Trả lời:
- Trong trường hợp máy mất sóng, bạn cần kiểm tra các linh kiện hay
hỏng hơn trước như P.A, các nguồn điện áp cấp cho IC RF hoặc
bộ dao động VCO.
- Để kiểm tra chuyển mạch Anten, bạn có thể đấu một chiếc Anten giả
vào phía sau chuyển mạch Anten trong trường hợp máy bị mất tín hiệu thu,
hoặc đấu vào ngay sau IC công suất P.A phía trước chuyển mạch Anten
trong trường hợp mất tín hiệu phát.
- Bạn cũng có thể tháo chuyển mạch Anten ra ngoài rồi đấu tắt từ chân ra
Anten đến chân TX-GSM và RX-GSM
- Câu 3 - Có hay hỏng bộ dao động VCO, khi hỏng
thì sinh ra hiện tượng gì ?
Trả lời:
- Bộ dao động VCO ít khi hỏng một cách tự nhiên nhưng chúng sẽ hỏng
nếu máy rơi vào nước.
- Khi hỏng bộ dao động thì máy sẽ hỏng cả thu và phát và dẫn đến hiện
tượng mất sóng.
- Câu 4 - Để kiểm tra xem kênh thu có hoạt động
hay không ta làm thế nào ?
Trả lời:
- Bạn hãy vào chế độ cài đặt mạng, trong mục chọn mạng bạn hãy chọn
chế độ mạng "thủ công" hoặc "Manual"
sau khi máy Searching... một lát mà hiện ra
tên của 3 hoặc nhà cung cấp dịch vụ:
Vina Phone
Mobi Phone
Viettel
VN 05
Thì chứng tỏ kênh thu của bạn vẫn hoạt động tốt, nếu máy mất sóng thì
thường do hỏng kênh phát.
- Câu 5 - Làm thế nào để kiểm tra kênh phát có
hoạt động hay không ?
Trả lời:
- Bạn hãy kiểm tra kênh phát như sau:
=> Để máy gần đồng hồ dòng có báo cột sóng hoặc để cạnh chiếc loa
máy tính có mạch Amply ở trong
=> Bấm 112 OK rồi quan sát cột sóng của đồng hồ sóng hoặc
nghe loa, nếu cột sóng nhấp nháy càng mạnh thì chứng tỏ sóng càng khoẻ
hoặc loa có tiếng tút tút... là có sóng
- Câu 6 - Nếu máy thu tốt nhưng hỏng phát thì có
sóng hay không, nếu có sóng thì có nghe được không ?
Trả lời:
- Nếu máy của bạn thu tốt nhưng hỏng phát thì có sóng hay không còn
phụ thuộc máy của bạn là hãng gì:
* Các máy hãng Nokia thì sẽ bị mất sóng
* Các máy Samsung hoặc Sony thì có sóng nhưng đó là sóng ảo, khi bạn nhấc
điện thoại lên gọi thì sẽ báo lỗi và bạn cũng không thu được cuộc gọi từ
ngưới khác gọi cho bạn.
- Câu 7 - Nếu hỏng mạch xử lý mã âm tần Audio thì
máy có sóng hay không ?
Trả lời:
- Mạch xử lý mã âm tần sau khi giải mã sẽ gửi xuống CPU các tín
hiệu điều khiển, CPU căn cứ vào các tín hiệu điều khiển đó để hiển thị cột
sóng, nếu hỏng mạch xử lý Audio thì máy sẽ mất sóng.
- Câu 8 - IC công suất P.A có hay hỏng không, khi
hỏng chúng gây ra hiện tượng gì ?
Trả lời:
- IC công suất P.A có tỷ lệ hỏng tương đối cao do chúng phải hoạt
động ở công suất lớn, khi hỏng chúng gây ra một số hiện tượng như sau:
* Máy mất sóng hoặc có sóng ảo, không nghe gọi được.
* Sóng chập chờn, lúc có lúc mất
* Khi nhận cuộc gọi hoặc khi bấm gọi thì máy bị tắt nguồn.
* Máy hao Pin, chỉ gọi một vài cuộc là hết Pin.
- Câu 9 - Khi hỏng Loa và Micro thì sinh
hiện tượng gì, máy có sóng và có gọi đi được không ?
Trả lời:
- Khi hỏng Loa hoặc Mic thì máy của bạn vẫn có sóng bình
thường và vẫn nhận cuộc gọi hoặc gọi đi được bình thường.
- Nếu bạn hỏng Loa thì bạn không nghe được bên kia nói gì
- Nếu bạn hỏng Mic thì bên kia sẽ không nghe thấy bạn nói gì.
- Câu 10 - Bộ dao động OSC có liên quan gì
đến mạch sóng không ?
Trả lời:
- Nếu mất dao động OSC thì máy sẽ không mở được nguồn nhưng
nếu có dao động OSC nhưng dao động bị sai sẽ dẫn đến hiện tượng mất sóng.
- Chân AFC (Auto Frequency Control - tự động điều khiển tần số) chân này
lấy tín hiệu điều khiển từ tổng đài gửi xuống sau khi qua mạch mã hoá ở
phần Audio, nó sẽ được tách ra thành tín hiệu AFC rồi đưa đến bộ dao động
OSC để điều khiển bộ dao động này hoạt động đồng bộ với dao động của tổng
đài.
- Trong trường hợp mất tín hiệu AFC, dao động OSC sẽ mất đồng bộ với tổng
đài và dẫn đến hiện tượng mất sóng.
|